Vandaag op 27 juni beginnen de openbare verhoren van de parlementaire enquête naar de gaswinning in Groningen. Dat had 60 jaar geleden niemand kunnen voorspellen toen in 1959 de gasbel onder Slochteren werd ontdekt. Economisch betekende het gasveld een enorme duw voorwaarts. De inwoners van Groningen werden daar decennia lang de dupe van. Ook na de ernstige beving in 2012 werd de gaswinning niet teruggeschroefd. De vraag ‘waarom’ moet nu beantwoord worden.
De verhoren van vandaag moeten met name antwoord geven waarom de gaswinning doorging terwijl er al vrij snel klachten kwamen over scheuren in de huizen en de gepaard gaande daling van de prijzen, psychische klachten en zelfs vroege overlijdens. De Groningers voelen zich lang genegeerd oen hebben geen vertrouwen meer in de Haagse beleidsmakers. De parlementaire enquêtecommissie staat onder leiding van Kamerlid Tom van der Lee en begrijpt maar al te goed dat voor herstel van vertrouwen ” meer voor nodig zal zijn”.
Nu al in de eerste week van het onderzoek moeten de verhoren de impact en omvang van de gevolgen van de gaswinning in kaart brengen. Na de zomer zal dieper worden ingegaan op de vragen die er zijn rondom de gaswinning. Ook premier Mark Rutte zal als één van in totaal 70 mensen worden verhoord. De verhoren vinden onder ede plaats.
De genoemde beving in 2012 bij het Groningse Huizinge was zo hevig dat de huizen langer en heftiger trilden en zelfs de artikelen uit de schappen in de winkels vielen. Het was al bekend dat de bevingen het geval waren van de gaswinning. Maar dat de bevingen zo heftig zouden kunnen worden als bij Huizinge het geval was werd niet eerder voor mogelijk gehouden.
Toch ging de kraan niet dicht. Sterker nog in 2013 werd er een recordhoeveelheid gas uit de grond gewonnen. De vraag rijst nu waarom het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) niet inging op de adviezen om de winning terug te dringen. Speelden er misschien andere belangen en invloeden een rol?
Inmiddels is begonnen met een afbouw van de gaswinning. Echter verloopt de afhandeling en vergoeding van de schade nog altijd stroef en ongemakkelijk. Oud-minister Eric Wiebes van Economische Zaken noemde het in 2017 een “overheidsfalen van on-Nederlandse proporties”.
Het onderzoek zal enige maanden in beslag nemen.
